W Polsce zapewnienie bezpieczeństwa pacjentom podczas procedur wykorzystujących promieniowanie jonizujące jest priorytetem. Zgodnie ze „Strategią i polityką w zakresie rozwoju bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej Rzeczypospolitej Polskiej”, przyjętą przez Radę Ministrów w kwietniu 2022 r., istnieje wyraźne rozdzielenie organu regulacyjnego od organów zaangażowanych w promowanie (1). To zapewnia niezależność i obiektywizm w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem radiologicznym.
Krajowe Centrum Ochrony Radiologicznej w Ochronie Zdrowia (KCOR) odgrywa kluczową rolę w systemie ochrony radiologicznej w Polsce. Jako instytucja odpowiedzialna za koordynację i monitorowanie działań w tym zakresie, KCOR ma na celu zapewnienie ochrony pacjentów przed potencjalnymi zagrożeniami związanymi ze stosowaniem promieniowania jonizującego w medycynie.
Platforma Zbadani.pl oferuje nie tylko narzędzie do rejestracji dawek promieniowania jonizującego (SynDose), ale także wsparcie w zakresie ciągłego
dostosowywania się do zmieniających się przepisów.
Współpracując z innymi organami państwowymi, KCOR wdraża zalecenia Komisji Europejskiej dotyczące ochrony radiologicznej pacjenta w polskim systemie prawnym. Ponadto, prowadzi szeroko zakrojoną działalność naukowo-informacyjną, mającą na celu edukację specjalistów oraz społeczeństwa w zakresie bezpiecznego stosowania promieniowania (2).
Różnice między sanepidem a KCOR
Państwowa Inspekcja Sanitarna, potocznie nazywana sanepidem, to państwowa instytucja odpowiedzialna za nadzór nad zdrowiem publicznym i higieną w Polsce. W strukturze sanepidu działa Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny (PWIS), który pełni funkcje na poziomie wojewódzkim. PWIS jest odpowiedzialny za wydawanie zezwoleń na wykonywanie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie, kontrolę jednostek ochrony zdrowia korzystających z promieniowania jonizującego w celach diagnostycznych i leczniczych oraz nakładanie sankcji w przypadku naruszeń przepisów ustawy – Prawo atomowe. W 2020 roku Państwowa Inspekcja Sanitarna nadzorowała aż 18 348 jednostek ochrony zdrowia wykonujących działalność związaną z narażeniem na promieniowanie jonizujące (1).
Z kolei Krajowe Centrum Ochrony Radiologicznej w Ochronie Zdrowia (KCOR) działa na poziomie krajowym, koordynując i monitorując działania w zakresie ochrony radiologicznej w całym kraju.
W praktyce, choć obie instytucje – sanepid i KCOR – działają na różnych poziomach administracyjnych, ich współpraca jest niezbędna do zapewnienia skutecznej ochrony radiologicznej pacjentów w Polsce. Dzięki tej synergii, Polska jest w stanie skutecznie wdrażać najnowsze standardy i zalecenia w zakresie ochrony radiologicznej, dbając o bezpieczeństwo swoich obywateli. Dla placówek medycznych, zgodność z regulacjami to nie tylko wymóg prawny, ale też gwarancja jakości i bezpieczeństwa. Platforma Zbadani.pl, oferując narzędzie SynDose i wsparcie w dostosowywaniu się do przepisów, pozwala placówkom skoncentrować się na opiece nad pacjentem.
Repozytorium zasobów prawnych w zakresie ochrony radiologicznej (stan na wrzesień 2023):
- Strategia i polityka w zakresie rozwoju bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej RP – link
- Rozporządzenie MZ z 18 października 2021 r. w sprawie formy i szczegółowego zakresu wzorcowych medycznych procedur radiologicznych dla standardowych ekspozycji medycznych oraz szczegółowych medycznych procedur radiologicznych – link
- Procedury wzorcowe z zakresu rentgenodiagnostyki i radiologii zabiegowej – link
- Procedury wzorcowe z zakresu medycyny nuklearnej – link
- Procedury wzorcowe z zakresu radioterapii – link
- Rozporządzenie MZ z 6 grudnia 2022 r. określające diagnostyczne poziomy referencyjne – link
- Ustawa prawo atomowe – link
- Rozporządzenie MZ z 6 grudnia 2022 r. dotyczące audytów klinicznych – link
- Wzór raportu z audytu klinicznego wewnętrznego w zakresie rentgenodiagnostyki (w tym stomatologii i densytometrii kostnej) oraz radiologii zabiegowej – link
- Wzór raportu z audytu klinicznego wewnętrznego w zakresie medycyny nuklearnej – link
- Wzór raportu z audytu klinicznego wewnętrznego w zakresie radioterapii – link
(1) (3) Źródło: „Strategia i polityka w zakresie rozwoju bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej Rzeczypospolitej Polskiej”, Uchwała Nr 91 Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2022 r.
(2) Źródło: www.kcor.gov.pl (28.09.2023)
